Izenburua: Zuri-beltzeko argazkiak
Idazlea: Arantxa Urretabizkaia
Argitaletxea: Pamiela
Urtea: 2014
Liburu honetan kontatu nahi dudanak, 1947an du hasiera eta 1960aren inguruan bukaera.

Kontakizunaren osagai nagusia nire haurtzaroa da, baina ez da hori kontatu nahi dudana. Are gehiago, haurtzaro zehatz horren gauza asko ez ditut kontatu nahi eta ez ditut kontatuko. Beste batzuk, berriz, ahaztu egin zaizkit, garbitu egin ditu memoriak burmuinaren bazterretatik. Azken batean, gauzak geure modura oroitzen ditugu, norberaren burmuinaren gutizien arabera.
Hauxe da nire asmoa: nire haurtzaroan kokatutako tresnaz, argazkiak hartu dizkiot iraganari eta argazki horiekin kontatu nahi dut nola izan zen hezia gaur zahartzaroaren atarian dagoen belaunaldia, nolakoa zen bizitza, sasoi hartan, urte haietan, Donostiako bazterreko auzo apal batean bizi zen familia euskaldun, euskaltzale, antifrankista, kristau eta langile baten inguruan.
Liburu autobiografiko bat ekarri digu Arantxa Urretabizkaia, bere haurtzaroa eta nerabezaroa kontatzen diguna.
Ez da ohikoa euskal literaturan horrelako liburuak idaztea, bai ordea fikzioaz mozorrotutako autobiografiak idaztea. Baina honetan ez dago mozorrorik, bere bizitza eta bere familiarena azaltzen dizkigu Arantxak oso era erakargarri batean.
Erraz eta arin irakurtzen da eta labur egiten da azkenean, 13 urteko aldia bakarrik agertzen delako liburuan. Horrek iradokitzen digu liburu honek jarraipena edukiko duela, ea egia den.
Beraz, gomendagarria da liburu hau, Arantxaren bizitza ez ezik Euskal Herriko intrahistoria ere ezagutu edo gogoratu nahi dutenentzat ere.
Idazleak bera, bere familia, bizilagunak, auzotarrak eta abiapuntu hartuta 1947-1960 urte-tartearen kronika donostiarra egiten du, nahiz eta munduan izandako orduko gertakari garrantzizkoenen aipamen labur bat ere egiten duen. Idazleak berak kontrazalean dioen bezala, zahartzaroari ate-joka ari den batek bere haurtzaroa kontatzen du, Donostiako auzo apal batean bizi zen familia euskaldun, euskaltzale, antifrankista, kristau eta langile batena.
Â
Beraz, neurri batean beste askoren bizimodua ere bazen gerra-ondorengo hori. Izenondo gehiago ere aipa daitezke orduko giroa deskribatzeko: adibidez, klasista. Izan ere, idazleak berak aitortzen du beraiek ez zirela “hiriko gizartearen gaina eta bikaina”ren planetakoak. Matxista hitza ere ez legoke gaizki jarria; Arantxa Urretabizkaia behintzat kexu da bere anaiak zergatik bai eta berak zergatik ez, ezin izan zuen batxilerra egin. Kaletarra adjektiboa ere sar daiteke, halaxe baitzen idazlearen familia, nahiz eta udan baserrira joaten ziren, Altzagara. Euskalduna hitzaren alboan erdalduna ere jar daiteke: “Etxean, etxekoekin, bizi lagun bakar batzuekin, lehengusuekin eta kito. Hortik kanpo guztia gazteleraz gertatzen zen, are euskaldunekin”. “Gutarra” ere aipa daiteke: “Ama zeregin guztiak gutarren artean banatzen ahalengintzen zen. Gutarra omen zen dentista, gutarra aitari trajeak egiten zion sastrea…”. Madril ere aita daiteke handik heltzen zelako idazlearen etxera hemen ikusten ez zen arropa-klasea. Kuriosoak dira arropari eta gorputzari eskainitako atalak: zer jantzi zitekeen, zer ez, nork zer bai eta zer ez, noraino tapatuta, zer agerian… Argentina ere ekar daiteke hizpidera hara joatekotan izan baitziren, frankismotik urrun.  Eta abar. Eta abar.
Â
Eta bukatzeko beste kontu-pare bat. Liburu interesgarria iruditu zaidala esan nahi nuke, eta inportanteena, entretenigarria. Sintaxi aldetik eta samurra irakurtzen. Ez dut erosi izanaren batere damurik.