Izenburua: Bekatua
Idazlea: Goiatz Labandibar
Argitaletxea: Erein
Urtea: 2023
Biharamun emozional baten kontakizuna da “Bekatua”. Ezezagun baten ohean esnatu da Garazi eta horrek bere ordurako bizimodua, harremanak, ziurtasunak eta usteak irauliko ditu. Erruduntasuna eta harrotasuna; poza eta tristura; beldurra eta ausardia; zalantza eta ziurtasunak… Garaziren goiza horien guztien koktela bihurtu da.
‘Bekatua’ irakurtzean, hasiera-hasieratik gustatu izan zait haren kutsu kulturala, hori nabari da Euskadin hain maitatuak diren Mikel Laboa edo Benito Letxundi bezalako musikariak aipatzen dituenean. Edo idazleez hitz egiten duenean, Simone de Beauvoir, Sartre, Virginia Woolf. Gainera, giza harremanak ez dira modu konbentzionalean lantzen: autoreak poliamodioa aipatzen du, edo bikoteak bi filosofo frantsesak ulertzeko modu hain originala: Beauvoir eta Sartre.
Era berean, eleberriak ez du generoaren ikuspegia ahazten, emakumeen aurkako indarkeria aipatzen baitu. Horrela, 24.orrialdean irakur dezakegu. “Batek eman zion atenzioa eraso matxisten kontrako aldarrikapen bat zelako mutilen ikasle pisu batean”. Edo emakumeak bere gela izan behar duela azpimarratzen duenean, Virginia Woolf aipatuz.
Egia esan, eleberri honek protagonistak egiten duen barne-bidaia kontatzen du. Irakurri nuenean, Michel Butorren ‘La modification’ eleberri frantsesa etorri zitzaidan burura. Bi testuetan, protagonistek beren bizitzei buruzko gogoeta egiten dute: eleberri frantsesean tren batean eta honako honetan, ohean.
Harrigarria da 100 orrialde eskasetan hainbeste gai interesgarriri buruz hitz egin ahal izatea: amatasuna, abortua, emakumeen independentzia ekonomikoa, herrialde batzuen egoera bidegabea, adarrak jartzea, heriotza eta abar, eta abar. Goiatz Lanbandibarrek 111 Aldizkarian dioen bezala: “Nik hasiera batean kontatu nahi nuena hori zen, ideia zurrumbilo bat”.
Estiloari dagokionez, laburra eta zehatza da, ironikoa eta umore handikoa. Batzuetan, Annie Ernaux Nobel sariduna gogorarazten dit, hain modu trinkoan idazteagatik eta parentesia erabiltzeagatik.
Asko gozatu dut liburu hau irakurtzen. Gauza bera gertatu zitzaidan ‘Geltokiak edo helduta entzuteko abestiak’ eta ‘Hori zen dena’ leitzean. Goiatz Labandibar bistatik galdu behar ez den idazlea da.
Oso liburu ona Goiatz Labandibarren azkena. Bikotekidea duen 36 urteko emakume bat 19 urteko mutil batekin oheratu da eta esnatzean, eta ohetik altxatu gabe, bere pentsamenduak azaleratzen dizkigu. Zuku ona atera dio Goiatzek gai zail horri eta oso istorio interesgarri bat harilkatu du.
Oso azkar irakurtzen da eleberri labur hau eta interesa mantendu du denbora osoan.
Hala ere, estiloko alde txar txiki bat aipatu behar dut: Goiatzek batzuetan erdarazko hitzak erabiltzen ditu, nahiz eta euskarazkoak ere erabili. Izan ere, estomagoa eta urdaila erabiltzen ditu; koaguloa eta odolbildua; antikontzeptiboa eta antisorgailua. Erabilera horrek bere idazketa itsusten du, baina zergatia izango du, ziur.
Laburbilduz, oso gomendagarria da eleberri labur hau.
Eleberri labur interesgarria Goiatz Labandibarren ‘Bekatua’. Bikote harreman normala daukan emakumea 19 urteko gazte batekin oheratzen da, eta hurrengo egunean gazte horrekin ohean esnatzen deneko buruatazioek zer pentsatua emango dizute, bereziki zu ere bikote “normal” horietako bat bezala bizi bazara.
Irakurri eta lagun artean eztabaida sortzeko interesgarria oso.